A'wam al-Dju Oorspronkelijke titel Gebruikers Sporen en Geel verkleur De Derde Spreker-serie Biep exemplaar Het is een heerlijk literair genoegen dit autobiografisch verhaal van Mohammed Choukri te savoureren, liefst met zo weinig mogelijk onderbrekingen. De grote kracht die van dit pretentieloze boekje uitgaat, is de grote eerlijkheid waarmee de auteur zijn verhaal brengt, tot in de kleinste details en zichzelf niet mooier of moediger afschildert dan hij is. Achtereenvolgens ervaart de lezer gevoelens van ontzetting, ontroering, afgrijzen, woede en nog andere emotionele gewaarwordingen, zij het niet noodzakelijk in deze, volstrekt niet limitatieve volgorde. Met een bijzondere flair voelt Choukri aan wat de lezer als achtergrond info nodig heeft en hij presenteert die dan ook zonder belerend op de zenuwen te werken. Beetje bij beetje begon het tot me door te dringen dat de schelmerijen en het treiterend judassen door de opgroeiende jeugd in Marokko niet in geringe mate wordt in de hand gewerkt door de patriarchale gezinsstructuur waar geweld en onderdrukking als enig bindmiddel de basis liggen voor schurken in spe. In tegenstelling tot de romans van zijn land- en vakgenoten, die dezelfde tragiek als leidraad voor hun verhaal gebruiken, is de benadering “echt” en voelt de lezer dat ook zo aan. Wijlen Mohammed Choukri is een grote meneer geweest (overleden in 2003). Postuum zijn “Hongerjaren” lezen is een eerbiedig huldebetoon. Hugo